Peesblessures
Peesblessures zijn niet altijd even makkelijk te herkennen. Er kan mogelijk een (warme) zwelling op het been te zien zijn, maar dit hoeft zeker niet het geval te zijn. Een paard hoeft ook zeker niet altijd kreupel te lopen. Dit verschilt per peesblessure. De definitieve diagnose wordt gemaakt door middel van echografie. Het herstel en de prognose hangt af van een eventuele eerdere peesblessure, de leeftijd, het niveau en de therapietrouwheid van de eigenaar. De herstel periode bestaat uit verschillende fases, waarbij rust en stappen een belangrijk onderdeel van het protocol is.
Peesblessures zijn mogelijk te herkennen aan:
- zwelling
- kreupelheid
- pijnlijkheid (bij drukken)
- warmte
Peesblessures kunnen op verschillende manieren ontstaan. Paarden krijgen niet zomaar een peesblessure. Er is altijd een gebeurtenis aan vooraf gegaan, deze kan verschillen van trauma tot langere tijd overbelasting van de pees, zonder dat de eigenaar hier iets van merkt, tot de genadeklap valt en er in de pees een leasie ontstaat.
1. Plotseling overrekking van de pees: dit kan gebeuren zonder dat het dier verschijnselen vertoont. Vaak ontstaat er direct een ontstekingsreactie, waardoor uiteindelijk langzaam verval van de pees ontstaat als deze niet genoeg tijd krijgt om goed te herstellen. Uit onderzoek is gebleken dat veel paarden die een natuurlijke dood gestorven zijn licht verval in de peesweefsels vertoonden.
2. Trauma van buitenaf: door aantikken van de achterbenen kan de oppervlakkig buigpees worden geraakt en beschadigd. Deze toont als een echte ‘banaan’ achter op het pijpbeen. Natuurlijk kan trauma vele verschillende oorzaken hebben.
3. Peesdegeneratie(verval): peesdegeneratie is echt het gevolg van ouder worden en het belasten van de pezen. Hoe ouder het dier en hoe meer er met het paard getraind is, hoe groter de verandering van samenstelling in het peesweefsel. Hierdoor vermindert het herstellend vermogen van een pees. Pezen kunnen dus door ouderdomsverval en door een verminderd herstellend vermogen beschadigd raken.
Diagnose:
Een peesblessure kan worden gediagnosticeerd met behulp van:
- het klinische beeld: voldoet het paard aan de bovenstaande verschijnselen en waar precies tonen die verschijnselen dan op het been van paard
- echografie: met behulp van echografie kunnen we de precies plek, de grootte en het stadium van de schade bepalen. Dit in combinatie met het klinische beeld bepalen het protocol en de behandeling die nodig zijn voor het herstel. 95% van de peesblessures kan met een echo worden gediagnosticeerd. – MRI/ CT: sommige peesblessures zijn heel erg moeilijk te diagnosticeren omdat het om bijvoorbeeld een bandje gaat die zo diep in de hoef ligt dat er met de echo nauwelijks bij te komen is. Als de verdenking op schade aldaar blijft, moet gekozen worden om een MRI of een CT scan te maken. Hiervoor moet worden doorverwezen naar een tweedelijns kliniek.
Indien is vastgesteld welke pees geblesseerd is en in welk stadium van herstel (als dit al is ingezet) wordt een plan voor het herstel gemaakt. In de acute fase is boxrust met koelen, pijnstillers en ontstekingsremmers geadviseerd. Daarna kan een stapprotocol orden opgesteld. De echo wordt na 6-8 weken weer herhaald. Aan de hand hiervan wordt weer een vervolgplan opgesteld. Het herstel hangt af van de leeftijd van het paard, de grootte van de leasie, de pees in kwestie en de belasting. Het is altijd belangrijk goed te blijven monitoren met behulp van klinisch onderzoek en echografie om bij te houden dat het paard op de goede weg is. Herstel van peesblessures kan lang duren: 4 maanden tot 1 jaar. Hulpmiddelen bij het herstel van een peesblessure:
PRP : Platelet Rich Plasma Hierbij wordt bloed afgenomen van het paard, wat daarna gecentrifugeerd en bewerkt wordt. Daarna worden de bloedplaatjes gescheiden van de rest van het bloed. De bloed fractie bevat vele ontstekingsmediatoren die zorgen voor ingroei van bloedvaten, collageenproductie en ontstekingsremmer. Hierna wordt dit onder echobegeleiding in de pees in kwestie geïnjecteerd. PRP is in alle stadia van de peesblessure te gebruiken. Het herstel wordt niet verkort, het peesweefsel wordt wel sterker.