De drachtige poes
We kunnen vaststellen dat een poes drachtig is op een van de volgende manieren:
- Voelen in de buik; Dit kan tussen de 24 en 32 dagen. Er worden dan ampullen gevoeld. Dit voelt als een soort parelsnoer. Een ampul bevat een kitten. Na 25 dagen verandert het parelsnoer en kan de dracht niet meer goed worden vastgesteld door te voelen.
- Echo; Dit kan zeker vanaf dag 21. De ampullen zijn dan heel goed zichtbaar. We kunnen helaas niets zeggen over het aantal kittens omdat dat moeilijk vast te stellen is met behulp van een echografie.
- Rontgenfoto: Dit kan vanaf dag 45 wanneer het skeletje verbeend is. Met een röntgenfoto zijn ook het aantal kittens zichtbaar. Dit is soms handig om te weten omdat er vaak een verband bestaat tussen de grootte van de kittens en het aantal (hoe minder kittens, hoe groter ze op het eind van de dracht zijn)
Verloop van de dracht en voorbereiding van de partus
Omdat een bevalling en het zogen van de kittens behoorlijk wat energie vergt van de moederpoes is het verstandig om daar alvast op voor te bereiden.
De poes zal een energiereserve moeten opbouwen om sterke vermagering te voorkomen. Een geschikte voeding is een goede kittenvoeding. Dit is een zeer verteerbare en geconcentreerde voeding dat meer energie, meer eiwit en meer calcium bevat dan een normale onderhoudsvoeding voor volwassen katten. Vooral als het nestje groot is en de kittens groter worden en meer melk nodig hebben, is de behoefte aan extra energie groot. Doordat de kittens vervolgens geleidelijk op vaste voeding overschakelen daalt ook de energiebehoefte van de moederpoes zodat vanaf dat moment weer geleidelijk op een normale onderhoudsvoeding voor volwassen katten overgeschakeld kan worden. Na de zoogperiode zal de poes weer haar oude gewicht bereiken.
Bij magere moederpoezen kan al begonnen worden met aanpassen van het voer voor de bevalling.
Handige feiten/symptomen van een naderende bevalling
- De dracht duurt gemiddeld 64-65 dagen (52-71 dagen).
- De poes kan vlak voor de bevalling aanhankelijker worden of zich juist terugtrekken
- Op de dag van de bevalling kan soms een slijmsliert uit de vulva gezien worden.
- 12-24 uur voor de bevalling kan de poes minder gaan eten
- Voor de bevalling komt er niet vaak melk uit de tepels.
De bevalling
Rust en weinig stress voor de poes zijn belangrijk . De bevalling bestaat uit verschillende fases:
Fase 1 (Voorbereidingsfase)
Tijdens de eerste fase vindt de lichamelijke voorbereiding plaats voor de geboorte van de kittens. De baarmoeder zal samentrekken (niet te zien van af de buitenkant) met het gevolg dat de ophangbanden en de geboortewegen gaan ontspannen.
Symptomen: Er kan eventueel bloed uit de vulva komen en de poes kan onrustig worden
Fase 2 (4-42 uur) (Uitdrijvingsfase)
De vruchtvliezen breken en de waterblaas komt tevoorschijn. De poes zal actief persen. De geboorte van het eerste kitten kan 2 tot 3 uur duren, terwijl tussen de opvolgende kittens niet meer dan 30 minuten mag zitten als de moederpoes actief blijft persen. Het is volledig normaal dat er 30 tot 45 minuten niks gebeurt en de poes wat slaapt of de jongen verzorgd.
Geboorte
Om het kitten zit een vlies. Je kan dit vlies verwijderen, maar vaak helpt de poes en likt dit vlies open. Vervolgens gaat ze het kitten wassen en stimuleert hierdoor ook de ademhaling van het kitten. Indien dit niet gebeurt, moet u het kitten gaan wrijven met een handdoekje en daarna aan de poes laten ruiken. De kittens kruipen gauw naar de tepels en beginnen te drinken. Je kan ze ook aan de borst leggen.
Fase 3 (Nageboorte)
Tijdens deze fase wordt de placenta uitgedreven. Dit kan 5 tot 15 minuten na de geboorte van het kitten gebeuren maar de placenta kan ook samen met de geboorte van het kitten uitgedreven worden. De placenta’s worden meestal door de poes opgegeten. Hierbij wordt meestal ook de navelstreng afgebeten. Als de poes de navelstreng niet doorbijt kunt u de navelstreng tussen uw duim en wijsvinger nemen (met beide handen) en hiertussen te scheuren (NIET KNIPPEN!). De navelstreng moet ongeveer 1,5 tot 2 cm lang zijn.
Voeding en controles bij de moederpoes na de bevalling
In de eerste 2 weken kan er nog wat uitvloeiing uit de vagina van de moederpoes komen. De eerste week kan dit rood en helder zijn. Het moet in alle gevallen geurloos zijn. In de tweede week wordt de kleur helder en kan de uitvloeiing stoppen.
Voor wat betreft voeding en water kunt u de moederpoes onbeperkt kittenvoeding geven.
Zodra de kittens gespeend zijn en dus niet meer bij de moederpoes drinken kunt u weer overstappen naar normale voeding.
Groeien van de kittens
Bij de geboorte weegt het kitten ongeveer 100 gram en drinken elke 2 a 3 uur bij de poes. In de eerste dagen is het belangrijk bij te houden of een kitten groeit. Weeg elk kitten minstens 1x per dag, zodat je kunt zien of ze genoeg melk binnenkrijgen en goed groeien. Een kitten moet ongeveer 100 gram per week groeien in de eerste weken. Indien de kittens erg piepen en niet goed groeien kan het zijn dat de moeder niet voldoende melk geeft. Het is dan van belang dat de kittens met kittenmelk bijgevoerd worden.
Er zijn diverse soorten kunstmatige kittenmelk zoals kant-en-klare melk (KMR Kitten melk) of melk in poedervorm (Royal Canin kittenmelk). De melk moet worden opgewarmd en wordt gegeven door middel van een flesje met een speen, een spuitje of met een sonde. Geef het kitten de tijd en laat het zelf drinken, forceer het niet want dan kan het zich verslikken.
Hoeveel melk moet een kitten krijgen?
Op de verpakking staat hoeveel je moet geven. Je kan uitgaan van de volgende formule:
1/10 van het gewicht + 10 ml van het kittenmelk verdeeld over 8 voedingen. 1 gram gewicht = 1 ml melk
Let op; kittens willen ook ’s nachts drinken!
Redenen om de dierenarts te bellen:
- Al 30 minuten (bij eerste kitten 45 minuten) krachtig en frequent persen, zonder resultaat;
- Indien een kitten deels uit de vulva hangt en er met persen geen vordering van de geboorte is;
- Al 1 uur zwak persen zonder vordering (zijn er nog wel kittens in de baarmoeder?);
- Moederpoes maakt een zieke indruk tijdens of na de bevalling;
- Moederpoes is langer dan 71 dagen zwanger;
- Vieze uitvloeiing voordat de partus begint ;
- Een troebele vaginale uitvloeiing uit de vulva die langer dan 2 weken aanwezig blijft na de partus;
- Stinkende uitvloeiing uit de vulva;
- Melk met een afwijkende kleur en/of geur;
- Kittens drinken niet of groeien niet;
- Warme en rode borsten van de moederpoes;
- Als de moederpoes koorts heeft;
Bij twijfel kunt u altijd bellen!